Tijdens de adolescentie nemen de relatie met leeftijdsgenoten een steeds grotere plaats in. Het gaat hierbij niet om exact dezelfde leeftijd, maar meer om hetzelfde niveau van alle soorten van ontwikkelingen. Relaties met leeftijdgenoten zijn meestal gebaseerd op gelijkheid wat betreft kennis en sociale positie. In de ogen van talloze ouders is de telefoon het belangrijkste voor hun kinderen. Voor veel jongeren lijkt het een onmisbaar instrument , waarmee ze ten alle tijden contact kunnen houden met hun vrienden. De ogenschijnlijke dwangmatige behoefte om met vrienden te communiceren geeft aan hoe belangrijk leeftijdsgenoten zijn.

Vriendschappen

Vriendschap is een speciaal soort relatie tussen twee mensen die elkaar graag mogen. Een vriendschap wordt gekenmerkt door wederkerigheid tussen en betrokkenheid van twee personen die zich als gelijke beschouwen wat betreft gevoelens en orientatie. Het is belangrijk onderscheid te maken tussen wederkerige en zogenaamde gewenste beste vrienden. Wederkerige beste vrienden noemen elkaar beste vrienden. Bij gewenste beste vrienden komt de vriendschap komt van één kant. Jongeren worden meer beïnvloed door gewenste beste vrienden. Dit komt omdat ze graag met die vrienden echt bevriend willen raken. In de beleving van de jongere wordt de kans daarop groter als hij of zij op die gewenste vriend lijkt. Daarom wordt het gedrag aangepast aan het gedrag van de gewenste vriend. Jongeren leren door middel van sociale interacties met leeftijdsgenoten belangrijke sociale vaardigheden, zoals hanteren van conflicten, het reguleren van agressie en het onder woorden brengen van meningen en opvattingen.

Er bestaan duidelijke sekseverschillen in de intimiteit binnen vriendschappen van meisjes en jongens. Meisjes ervaren op jongere leeftijd intimiteit in hun vriendschapsrelaties, vriendschappen tussen meisjes hebben een hogere mate van intimiteit en intieme vriendschappen komen vaker voor bij meisjes.

Vriendschappen hebben invloeden op lange termijn en op korte termijn. Vriendschappen leren jongeren sociale vaardigheden te ontwikkelen en toe te passen. Jongeren leren hoe ze een band met een ander moeten onderhouden door zich open te stellen en samen te werken. Vriendschappen bieden de mogelijkheid om conflicten op te leren lossen.

Op emotioneel gebied leren ze een veilige basis met een leeftijdsgenoot te ontwikkel. Dit geeft ze de mogelijkheid om intieme gevoelens en gedachte uit te wisselen. Jongeren leren binnen een vriendschapsrelatie hun emoties te uiten en te reguleren, hun emoties om te zitten in gedragingen zoals het bieden van een luisterend oor. Vriendschappen in de adolescentie zijn vaak intense emotionele ervaringen. Vriendschappen die worden gekenmerkt door een lage kwaliteit kunnen ook negatieve effecten hebben op de ontwikkeling van jongeren. Veelvuldige conflicten in de vriendschapsrelaties kunnen lieden tot een verkeerd interactiepatroon dat andere sociale relaties kan beïnvloeden.

Vriendengroepen

Vriendschappen vinden vaak plaats in een vriendengroep, een sociaal netwerk.

De invloed van een vriendengroep is doorgaans positief. Ook de relaties zijn gebaseerd op wederkerigheid en samenwerking tussen gelijkwaardige individuen. Binnen een vriendengroep bestaan grote verschillen in vriendschappen, sommige zijn elkaars beste vriend, andere zijn goede vrienden en weer anderen zijn oppervlakkige vrienden.

De invloed van een vriendengroep word door twee factoren bepaald. Enerzijds van de normen en waarden die binnen de groep worden gehanteerd en de gedragingen die worden aangemoedigd, anderzijds de mate waarin de jongere zich identificeert met een groep. De vriendengroep biedt een goede mogelijkheid om sociale vaardigheden te leren. Het is de context bij uitstek waarbinnen jongeren intieme relaties ontwikkelen en een identiteit en zelfbeeld kunnen ontwikkelen. Ook kunnen ze een standpunt leren innemen ten opzichten van allerlei zaken. Normen en waarden in de vriendengroep komen vaak overeen met die van de volwassenen maatschappij. De jongeren kunnen daar dus veel van leren.

Een vriendengroep heeft meer invloed naarmate de jongeren zich sterker identificeert met de groep. Jongeren die zich sterk identificeren met een groep ontvangen meer steun van de groep.
Buiten de positieve effecten zijn er ook gevaren. Vriendengroepen die verkeerde normen en waarden erop na houden kunnen een gevaar zijn voor de ontwikkeling. Dit komt omdat jongeren uit de groep vaan hetzelfde gedrag vertonen. Jongeren die afwijken van dit gedrag worden vaak buitengesloten buiten de groep. Wanneer de jongere zich sterk identificeert met de groep zal het voor ouders lastig zijn om hun gedrag te veranderen. Deel uitmaken van een vriendengroep is voor adolescenten zo belangrijk is zijn jongeren bereid om riskant gedrag te vertonen, zoals roken en middelgebruik of agressief gedrag. Wanneer een groep wordt gekenmerkt door positief gedrag zal het gedrag van de jonger in die richting wording beïnvloed. Pubers hebben veel over om bij een bepaalde groep te horen, want dat ondersteunt het zelfgevoel en het gevoel van identiteit. Het bij de gewenste vriendengroep willen horen heeft vaak een grotere invloed op het gedrag dan het daadwerkelijk bij de groep horen. Dus als jongeren graag bij een vriendengroep willen horen zal hun gedrag sterker vernaderen dan wanneer zie al bij een groep horen. Het bij een groep horen heeft een sterke invloed op het gevoel van eigenwaarde. Pubers die deel uit maken van een groepje, het gevoel hebben erbij te horen, hebben meer zelfvertrouwen dan kinderen die er niet bij horen.