De seksuele ontwikkeling komt in de adolescentie in een stroomversnelling. Door de hormonale veranderingen wordt een proces in gang gezet van lichamelijke ontwikkeling en groei. De geslachtskenmerken van een adolescent worden duidelijk zichtbaar. Hierdoor is het voor de adolescent en hun ouders duidelijk dat het kind volwassen wordt. De meeste pubers voelen zich vreemd in hun eigen lichaam. Er ontstaan nieuwe gevoelens, zoals seksuele opwinding. De confrontatie met die nieuwe gevoelens vraagt van een puber nieuwe manier om daar mee om te gaan en om deze nieuwe aspecten en plaats te geven. De belangstelling voor seksueel contact wordt steeds groter. Een jongeren leert steeds beter na te denken over seksuele gevoelens en de verwachtingen van anderen daarover. Naarmate kinderen ouder worden, neemt de interesse in mensen van het andere geslacht toe. Ze gaan vragen stellen over seksualiteit en zijn erg nieuwsgierig. Adolescenten gaan ook seksueel contact hebben voor fysiek genot.

Verliefdheid en relaties zijn belangrijke onderwerpen voor jongeren, er wordt veel over nagedacht en veel met leeftijdsgenoten over gepraat. Deze gesprekken zijn vrijwel altijd heteroseksueel van aard. Aan het begin van de adolescentie zijn de meeste jongeren niet erg handig in het vinden en behouden van een partner. Verschillende dingen moeten ze hiervoor nog leren. Ze moeten leren hoe ze in contact komen met iemand die ze leuk vinden, moeten ontdekken wat hun relationele behoeften zijn en leren die te realiseren.

Verschillen jongens en meisjes

Er zijn verschillen tussen jongens en meisjes in het omgaan met seksualiteit. Deze verschillen worden in de kindertijd al waargenomen. Onderlinge relaties van jongens zijn hiërarchisch georganiseerd en competitief. Ze lopen vaak te koop met wat ze allemaal al weten op seksueel gebied. Daarnaast doen ze liever dingen dan dat ze over dingen praten. Meisje spelen in kleinere groepen en willen vooral aardig gevonden worden. Ze vertellen elkaar persoonlijke dingen en stellen zich hierdoor kwetsbaar op. Meisjes verbreken vaak vriendschappen en zoeken een nieuwe ‘beste vriendin’. In de adolescentie gaan jongens en meisjes weer meer met elkaar om. Met betrekking tot seksualiteit zijn er verschillen tussen jongens en meisjes in de adolescentie. In het begin van de pubertijd wordt seksualiteit vooral bij jongens door hormonen gestuurd. De eerste seksuele gevoelens, zoals opwinding en aantrekken, worden bij jongens voornamelijk gestuurd door hormonale veranderingen. De genderrol schrijft voor dat jongens initiatief nemen op seksueel gebied. Voor jongens is veel seksuele ervaring goed voor de reputatie voor meisjes juist slecht. Daarbij komt nog dat meisjes het belangrijk vinden dat seks plaats vind in context van een liefdesrelatie. 

De seksuele interesse is vooral gericht op instrumentele, technische aspecten. Meisjes vinden relatiegerichte aspecten van seks belangrijker. Hierbij kun je denken aan: het gevoel te hebben heel dicht bij elkaar te zijn of uit liefde. Voor meisjes is het gevoel over de relatie belangrijk. Jongens vinden lichamelijke aspecten belangrijker. Denk hierbij aan: genieten van elkaars lichaam of behoefte aan seks bevredigen. Ze vinden het doen belangrijker dan het beleven.Vaak komen de eerste gevoelens van seksuele opwinding al voor de puberteit. Jongens hebben deze gevoelens iets eerder dan meisjes. Bij jongens wordt dit gevoel vaak opgewekt door visuele stimulus, bij meisjes vaker door de eerste ervaringen met aanraking. Voor jongeren is het moeilijk om niet opgewonden te raken als ze over seks praten, lezen of schrijven. Seksuele gevoelens kunnen bij jongeren de kop op steken in situaties die niet seksueel zijn.

Jongens nemen vaker initiatief in het zoeken van contact. Ze stappen eerder dan meisjes op de ander af. Meisje hebben liever een afspraakje met een jongen die wat ouder is. Dit valt te verklaren doordat meisjes in hun ontwikkeling vaak wat voorliggen op de jongens.

Met het ouder worden gaan relaties van jongeren steeds langer duren en worden ze ook vaster. De relaties voldoen steeds vaker aan de eisen van de jongeren. Meisjes hebben meer moeite om een relatie te vinden die aan alle behoeften voldoen. Ook veranderen de behoeften van meisjes nog sterk en worden ze kritischer.

 Masturberen

Masturberen speelt een belangrijke rol in de adolescentie. Aanhoudende seksuele opwinding is een onprettig gevoel, maar de ontlading, een orgasme, is een zeer prettig gevoel. Jongens beginnen er zo rond hun 12 de mee. Bij meisjes is niet te zeggen wanneer ze ermee beginnen. Tijdens het masturberen fantaseren de jongeren vaak over verschillende onderwerpen. Bij meisjes gaat dit vaak over romantische taferelen en bij jongens gaat het vaak over de seksuele handelingen op zich. Die seksuele gevoelens zijn nog niet gebonden aan één persoon, één geslacht of één generatie. Zo betrappen ze zichzelf op fantasieën over docenten en soms ook over hetzelfde geslacht.

12% van de jongens en 20% van de meisjes voelt zich wel eens schuldig na het masturberen. Dit schuldgevoel gaat vaak over de fantasieën die daarbij naar boven kwamen. Dit is vooral als er in die fantasie een grens werd overschreden of een taboe doorbroken. Masturbatie heeft een belangrijke en gezonde functie. Door masturbatie ontdekt de puber de seksuele aspecten van het eigen lichaam. Ze experimenteren met wat als prettig wordt ervaren en wat niet en ontdekken ook hun grenzen. Praten met een puber over masturberen is echt een taboe. Het is een inbreuk op de privacy en dit word ook zo ervaren.

Als de jongeren gaan vrijen gaat dit vaak in vaste stappen iedereen begint met tongzoenen, doet dan ervaring op met elkaar strelen zowel boven als onder de kleding, dan wordt er naakt gevreeën, dan volgt geslachtsgemeenschap. In de metro is kort geleden een artikel gepubliceerd waarin wordt verteld dat een onderzoek heeft aangetoond dat allochtonen en laagopgeleide jongeren vaak van dit patroon afwijken. Ze hebben verder vormen van seksueel contact voordat er gezoend wordt. Jongeren die veel steun krijgen van hun ouders zouden later beginnen met seks. Hun ervaringen zouden ook prettiger zijn. (www.metronieuws.nl) Ook speelt opleidingsniveau een rol. Hoe hoger de opleiding, hoe later de jongeren aan seks beginnen.

Praten met jongeren

Dat jongeren seksueel actief zijn wordt over het algemeen geaccepteerd. Maar lang niet alle volwassenen en jongeren staan hier positief tegenover. Bij ouders is er vaak sprake van bezorgdheid, vooral als hun kind op jonge leeftijd met seks begint. Deze zorg kan betrekking hebben op zwangerschappen of soa’s. Ook kunnen de zorgen gaan over het feit of jongeren wel in staat zijn om een volwassen relatie te onderhouden.

Jongeren hebben relatief weinig kennis over soa’s en aids. Wel hebben ze kennis over anticonceptie en zwangerschap. Het blijkt dat meisjes vaker voorlichting krijgen van hun ouders dan jongens. Jongens halen meer hun informatie uit de media of het internet.

 Ouders zijn gewend om toegang te hebben tot de wereld van hun kinderen. Veel ouders zorgen voor de kamer van kinderen. Kinderen lopen nog zonder gene naakt door de gang en vinden dit niet vervelend. De puberteit is wat betreft intimiteit een keerpunt in de relatie tussen ouders en kinderen. Vooral op het gebied van het lichaam ontstaat er een duidelijke privacy. De badkamer gaat op slot en ouders moeten voortaan kloppen op de slaapkamerdeur van hun kinderen. Ook het lichamelijk contact tussen ouders en pubers verandert. De adolescent realiseert zich dat deze lichamelijke intimiteit niet meer kan tussen ouders en pubers. Vaak onderschatten ouders ook wat hun kinderen al weten over seksualiteit. De meeste ouders vinden dat hun kinderen te vroeg aan seksuele relaties beginnen. De praktijk leert dat een ouderlijk verbod op seksualiteit nauwelijks invloed heeft op het gedrag van de kinderen. Het merendeel vaan de ouders is niet op de hoogte van de eerste seksuele ervaringen van hun kinderen. Als pubers eerder dan hun leeftijdsgenoten aan seks beginnen is dit niet perse een reden tot ongerustheid. De eerste ervaring zijn voor pubers redelijk positief. Ouders staan meer aan de zijlijn dan zij beseffen. Praten over seks is een veel te intiem onderwerp tussen ouders en kind.